Τετάρτη 14 Μαΐου 2008

Ότι αγαπάμε το κόβουν ή μένει στα αζήτητα! Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου...


Η ποίηση δε μας αλλάζει

Η ποίηση δε μας αλλάζει τη ζωή
το ίδιο σφίξιμο, ο κόμπος της βροχής
η καταχνιά της πόλης σα βραδιάζει

Δε σταματά τη σήψη που προχώρησε
δε θεραπεύει τα παλιά μας λάθη

Η ποίηση καθυστερεί τη μεταμόρφωση
κάνει πιο δύσκολη την καθημερινή μας πράξη

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου

Πόσο μου θυμίζει αυτό το ποίημα του Ασλάνογλου τον Στοχασμό του Παβέζε που έγραψα στο παιχνίδι με τα χειρόγραφα. Και μόλις τώρα το παρατήρησα και το συνδύασα.

«Αρχίζω να γράφω ποιήματα όταν το παιχνίδι έχει χαθεί.
Δεν είδα ποτέ ένα ποίημα ν' αλλάζει τα πράγματα.»

Cesare Pavese

Διαβάζοντας δε ξανά τη συνέντευξη του Γιώργου Χρονά που αναφέρει τη συγγενική του σχέση με τον Παβέζε και τους Ιταλούς νεορεαλιστές, τόσο βεβαιώνομαι πως ο στοχασμός του Παβέζε του ενέπνευσε το ποίημα: «Η ποίηση δε μας αλλάζει»

Διαβάστε εδώ το απόσπασμα του Γιώργου Χρονά:

«H ποίησή του

Ο Nίκος-Aλέξης Aσλάνογλου εισήγαγε στην ελληνική ποίηση τον μοντέρνο θάνατο που συνοδεύει τους ανθρώπους, που δεν είναι παρά ο παλιός. Tου άρεσε η διάλυση, ο θάνατος όπως είναι απλωμένος στα νοσοκομεία, στους δρόμους. Mίλησε για τους μπασκετμπολίστες -πριν το μπάσκετ γίνει μόδα και περιουσία- τις δισκοθήκες, τα βενζινάδικα που έχουν χαμηλά φώτα και κλείνουν, τις βρεγμένες λεωφόρους, τα παιδιά χωρίς όνομα, τον ελληνικό έρωτα, την ελληνική ομορφιά. Bρίσκω τα ποιήματά του εφάμιλλα του Tσεζάρε Παβέζε. Eχει συγγένειες με την ιταλική ποίηση και με τον νεορεαλιστικό κινηματογράφο. Aστός ο Aσλάνογλου, βλέπει τον θάνατο να έρχεται, φορώντας το παντελόνι ενός μπασκετμπολίστα ή ενός παιδιού που δουλεύει πωλητής σ' ένα κατάστημα ενδυμάτων.

Δεν έλαβε πολλές κριτικές και γι' αυτό ευθύνονται οι εφημερίδες, τις οποίες διάβαζε καθημερινά. Δεν μπορούσε να παρακολουθήσει το μάρκετινγκ, τις δημόσιες σχέσεις, δεν έδινε συνετεύξεις κι όταν το αποφάσιζε, απαντούσε γραπτώς.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 1996 »



Υστεροφημία

Είπες, κάποτε αυτά τα ποιήματα θ' αγαπηθούν πολύ
θα τοιχοκολληθούν, να τα διαβάσουν όλοι.
Μια μέρα θα υγράνουν μάτια και χείλη
θα διαβαστούν κάτω από φανοστάτες, σε βροχερές συνελεύσεις.
Τέλος, καθώς πολλούς θα τυραννήσουν, θα καούν
ή θα ταφούν σε ανήλια σπουδαστήρια - κι είπες πάλι
ίσως ο άνεμος μιας δροσερής αυγής να τα σκορπίσει

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου
(Νοσοκομείο εκστρατείας, 1972)

Η τελευταία συνέντευξη του Νίκου - Αλέξη Ασλάνογλου «Οι ποιητές είναι πουλιά που πετούν» κι ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Γιώργου Χρονά για τον ποιητή.

Την τελευταία του συνέντευξη ο Ασλάνογλου, την έδωσε στους Ταγματάρχη-Λάλα, Θε μου σχώρα με! Το γιατί το λέω θα το δείτε παρακάτω. Εκτιμώ τις συνεντεύξεις που έχει πάρει ο Λάλας, αν και δεν του βρίσκω κάτι ιδιαίτερα ξεχωριστό δημοσιογραφικά. Θέμα τύχης το θεωρώ πιο πολύ και κύρους εφημερίδας ή συγκροτήματος, που εκπροσωπούσε.
Τηλεφωνεί λοιπόν ο Ταγματάρχης στον Ποιητή και δέχεται να δώσει συνέντευξη και να τους δεχτεί. Το 1991 στην Καλλιθέα σ' έναν ημιώροφο που έμενε, δόθηκε η συνέντευξη. Και ξεχάστηκε!!!! Δημοσιεύτηκε το 1996 μετά τον θάνατο του Ποιητή. Στα στεγνά. Χωρίς πολλά πολλά, είπαν την ξέχασαν στο... ράφι! Έλεος! Σου κάνει την τιμή να σε δεχτεί ο Ασλάνογλου. Σου δίνει μια σημαντικότατη κατάθεση ψυχής και το δημοσιεύεις όταν βρίσκεται το πτώμα του σε αποσύνθεση κι έχει γίνει ο σχετικός ντόρος με το θάνατό του;
Σκέφτομαι την απογοήτευση του Ποιητή με την τόσο ενδιαφέρουσα και πλούσια βιογραφία και κυρίως με το εξαιρετικό έργο που άφησε. Τον φαντάζομαι με κολλημένο το αυτί στο ραδιόφωνο να περιμένει τα «κακά παιδιά» να αναμεταδώσουν τη συνέντευξη-άνοιγμα ψυχής που τόσο γενναιόδωρα τους χάρισε.
Μετά σου λένε φταίει ο φονιάς. Φταίει ο κόσμος που εκτιμά ελάχιστους δημοσιογράφους; Ελλάς το μεγαλείο σου!!! Και πώς να σ' αντέξουμε γαμώτο;

7 σχόλια:

κοκκινη κισσα είπε...

Μαριάννα συγκρατώ"η ποίηση καθυστερεί την μεταμόρφωση κάνει πιό δύσκολη την καθημερινή μας πράξη"
από τους αγαπημένους μου
Ημουν φοιτήτρια στο Φυσικό όταν ένα απόγευμα με το βιβλίο του αγκαλιά τον "δύσκολο θάνατο" με βρήκε το απόγευμα και μια σιγανη βροχή σε ένα παγκάκι του Ζαππείου!

εκεί με γύρισες απόψε
και αισθάνθηκα σαν να μήν έχω φύγει ..

φιλιά πολλά,σ΄ευχαριστώ

μαριάννα είπε...

Έφη μου ο Ασλάνογλου για μένα είναι από τους πολύ μεγάλους και σαν ποιητής και σαν στάση ζωής! Αξιοπρεπέστατος, υπερήφανος, διακριτικός, αρχοντικός στη συμπεριφορά, στο χαραχτήρα και στους τρόπους! Έτσι πορεύτηκε μέχρι το τέλος. Λατρεύω την ποίησή του, αλλά και τον άνθρωπο Ασλάνογλου! Γι αυτό και είχα πάθει σοκ όταν είχα διαβάσει τη συνέντευξή του και μάλιστα την τελευταία, που την είχαν ξεχάσει.
Πόσα όμορφα μου θύμισες κι εμένα με την ανάμνησή σου, με τη σιγανή βροχή στο Ζάππειο!

Να είσαι καλά! Σε φιλώ...

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Σκέφτηκες μήπως δεν την είχαν ξεχάσει;

Δεν είναι η πρώτη "αποκλειστική" συνέντευξη που ο Λάλας "θυμάται" να δημοσιεύσει μετά θάνατον...
;-)

Πολύ αγαπημένοι οι στίχοι του Ασλάνογλου. Αξίζει να έχετε στη βιβλιοθήκη σας το τριπλό τεύχος 90/91/92 της Οδού Πανός, που έχει ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα στον Ασλάνογλου. Πολλά ποιήματα και πολλά άρθρα.

Κάπου διάβασα, δεν θυμάμαι πού, ότι ο Ασλάνογλου είναι ξεχασμένος ποιητής. Λάθος. Από τους δεκάδες ποιητές που έχω ποστάρει στα μπλογκς μου, ο Ασλάνογλου έρχεται πρώτος στις αναζητήσεις του google που οδηγούν στις αναρτήσεις μου.


...αλλά θα σου πω ότι βρίσκω σκέτη ιεροσυλία να υπάρχει το όνομα του Κούλογλου σ' ένα αφιέρωμα στον Ασλάνογλου.

μαριάννα είπε...

Κ.σ-Μ.

Καλημέρα! Πω πωωωωω... Λες ε; Νιώθω τόσο χαζά αθώα κάποιες φορές. Ούτε καν σκέφτηκα εκ του πονηρού. Όμως πρέπει να υπάρχει κασέτα, αν δεν υπάρχει όντως είναι παράξενο. Και ξέρεις γιατί; Γιατί τη συνέντευξη την είχαν πάρει για τα «Κακά Παιδιά» που ήταν ραδιοφωνική εκπομπή, οπότε δε νομίζω να μην υπάρχει η κασέτα. Πιστεύω απλά ότι ήταν άνθρωποι χωρίς πραγματική αγάπη στην ποίηση και κάποιος τους είπε δε παίρνετε μια συνέντευξη από τον Ασλάνογλου; Κι έκαναν αγγαρεία.
Μα να την έχουν στο ράφι τόσα χρόνια; Τόση ντροπή;
Άσχετον, αλλά είχα δει προ ημερών ένα ποίημα του Χριστιανόπουλου για τον Ασλάνογλου που έχεις δημοσιεύσει και θυμήθηκα ότι ο Ποιητής στη συνέντευξη των Κακών Παιδιών, μιλάει πολύ πικρά για τον Χριστιανόπουλο, ο οποίος είναι μία από της ελάχιστες περιπτώσεις ποιητή που δεν εκτιμώ καθόλου και που η απόρριψή μου στο πρόσωπό του είναι τέτοια, που δεν αντέχω να διαβάσω ούτε στίχο του. Κάτι σαν βαριά αλλεργία στη θέα του ονόματός του και μόνο. Αναρωτιέμαι λοιπόν αν το ποίημα για τον Ασλάνογλου ο Χριστιανόπουλος το έγραψε πριν ή μετά τον τσακωμό τους.
Το όνομα του Κούλογλου το έβαλα γιατί ήταν η ίδια μέρα της ανάρτησης. Με σκοπό να το βγάλω σε λίγο. Ότι αλλεργία έχεις εσύ με Κούλογλου, έχω εγώ στο πολλαπλό με Χριστιανόπουλο. Όπου απορώ πως δεν έχεις με Αρένας και Χριστιανόπουλο, που έχει πει ο στόμας τους τα άπειρα και έχεις με τον φουκαρά τον Κούλογλου που δεν πήρε θέση σε μια βρωμιά που ξεστόμισε ένας καλεσμένος του.
Μήπως είναι και θέμα χημείας τελικά;

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Nα σου εξηγήσω λοιπόν

Με τους ποιητές (με τους λογοτέχνες γενικότερα) δεν παθαίνω αλλεργίες. Μ' αρέσουν ή δεν μ' αρέσουν. Μ' αγγίζουν ή μ' αφήνουν αδιάφορη. Οπωσδήποτε υπάρχουν και τα αντικειμενικά κριτήρια, αλλά αν και νομίζω ότι τα διαθέτω, τα αφήνω εκτός, λόγο "αναρμοδιότητας".

Δεν ταυτίζομαι με το πρόσωπο τους, δεν επηρεάζομαι από την προσωπική ζωή και τις συμπάθειες ή τις αντιπάθειές τους και τους πλησιάζω μόνο μέσα από το έργο τους. Ή, αν δεχτώ ότι μπορώ να επηρεαστώ από αυτούς τους παράγοντες, προσπαθώ να μην τους εμπλέκω στην κρίση μου για τη λογοτεχνική τους αξία. Eίναι χρήσιμες βέβαια αυτές οι πληροφορίες, αλλά σχεδόν αγγίζουν τα όρια του κουτσομπολιού. Και αν και ευχαρίστως στήνω αυτί, προσπαθώ να ξεχωρίχω το έργο τους από τα "κουτσομπολιά¨.

Αυτά σε ό,τι αφορά στους λογοτέχνες που έχω γνωρίσει μέσα από το έργο τους.

Για τους λογοτέχνες που κάνουν blogging, αντιγράφω (και προσυπογράφω) όσα σχετικά είπε στον Βασίλη Ρούβαλη ο Τζόναθαν Κόου:
(οι υπογραμμίσεις, δικές μου)

- Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την αγγλική του έκδοση, κάτι που πριν από μερικά χρόνια θα θεωρούνταν αδιανόητο. Νιώθετε ότι η σχέση συγγραφέα-αναγνώστη εξελίσσεται διαφορετικά τώρα πια; Δεν είναι εύκολο να σκέφτεσαι, να προσέχεις τους αναγνώστες σου απ' οπουδήποτε στον κόσμο κι αν προέρχονται...

«Φυσικά και προσέχω τους αναγνώστες μου απ' όλο τον κόσμο -και ειδικά τους Ελληνες, οι οποίοι έχουν ανταποκριθεί στα βιβλία μου με τόση θέρμη. Αυτό σημαίνει πολλά για μένα αλλά, ταυτόχρονα, δεν σκέφτομαι κανέναν όταν γράφω. Στην πραγματικότητα, δεν μου αρέσει η ιδέα του συγγραφέα τόσο "κοντά" στο κοινό του. Η τυπωμένη σελίδα επιβάλλει μια συγκεκριμένη απόσταση μεταξύ τους κι αυτό είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί».

- Αυτό όμως δεν συμβαίνει συχνά πια: όλο και περισσότεροι συγγραφείς συνομιλούν με τους αναγνώστες τους στα ιστολόγια...

«Γνωρίζω συγγραφείς που μπλογκάρουν καθημερινά, ζητούν σχόλια στις ιστοσελίδες τους κ.λπ. Αλλά δεν θεωρώ υγιή αυτόν τον οικείο διάλογο. Σ' αυτή την περίπτωση, το μυθιστόρημα γίνεται ενδιάμεσο της σχέσης μεταξύ συγγραφέα-αναγνώστη, η συγγραφική πράξη σμικρύνεται, γίνεται ακόμη πιο ασήμαντη. Και κάπως απρόθυμα, συμφωνώ για συνεντεύξεις και δημόσιες εμφανίσεις, για λόγους προβολής. Θα προτιμούσα να δώσω έμφαση στο ότι τα μοναδικά, αληθινά κι αξιομνημόνευτα μηνύματα προς τους αναγνώστες μου υπάρχουν μέσα στα μυθιστορήματά μου, πουθενά αλλού».

Ο Κούλογλου, δεν είναι λογοτέχνης, είναι διαμορφωτής κοινής γνώμης ΠΟΥ ΤΟΝ ΠΛΗΡΩΝΩ, θέλοντας και μη, και οφείλει ΝΑ ΣΕΒΕΤΑΙ την προσωπικότητα και την κρίση του χορηγού του (δηλαδή τη δική μου).

Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. είπε...

Ξέχασα να υπογραμμίσω κι αυτό, από την συνέντεξη του Κόου:

Θα προτιμούσα να δώσω έμφαση στο ότι τα μοναδικά, αληθινά κι αξιομνημόνευτα μηνύματα προς τους αναγνώστες μου υπάρχουν μέσα στα μυθιστορήματά μου, πουθενά αλλού.

μαριάννα είπε...

Κ.σ-Μ.

Ναι. Κατανοώ όσα λες, απλώς εγώ είμαι αλλιώς. Σε χαίρομαι όμως που μπορείς και ξεχωρίζεις το έργο από την προσωπικότητα. Εγώ είμαι διχασμένη επ' αυτού. Εξαρτάται από το «παράπτωμα». Πιάνω τον εαυτό μου να λειτουργεί υποκειμενικά.
Τον Νταλί για παράδειγμα. Που έκανε βαριά και μεγάλα λάθη. Ε λατρεύω το έργο του.
Προφανώς η επιλεκτική μου ανεκτικότητα, έχει να κάνει και με το πόσο μου αρέσει το έργο τους.
Οι υπογραμμίσεις σου πολύ ενδιαφέρουσες. Μάλλον διαφωνώ όμως με τον Κόου.
Από παλιά και πολύ προ δικτύου και ιστολογίων, οι ποιητές ή οι λογοτέχνες γενικά, συμμετείχαν σε φιλολογικά καφενεία, λογοτεχνικές βραδιές σε σαλόνια και μάλιστα πολύ συχνά. Γνώριζαν τους θαυμαστές τους και είχαν τακτική αλληλογραφία με ένα πλήθος από αυτούς. Άπειρα τα γράμματα-θησαυροί, που μας έχουν χαρίσει. Αυτό γινόταν σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Το δίκτυο σήμερα δίνει τη δυνατότητα μιας πιο άμεσης και γρήγορης επικοινωνίας του αναγνώστη με τον αγαπημένο του λογοτέχνη. Πού είναι το κακό;
Και γιατί τα «...αληθινά κι αξιομνημόνευτα μηνύματα προς τους αναγνώστες μου υπάρχουν μέσα στα μυθιστορήματά μου, πουθενά αλλού»;
Ψωνίστικο μου ακούγεται. Και εμπορικό. Να αγοράσεις να μάθεις. Και δε λέω... σαφώς να αγοράσεις, αλλά εγώ πολύ χαίρομαι να γνωρίζω τον ποιητή και σαν άνθρωπο, αν γίνεται.
Έχω την αίσθηση ότι ο Κόου, έχει μεσάνυχτα από δίκτυο... ;)

Καληνύχτα!