Ποίηση 1948
τούτη εποχή
του εµφυλίου σπαραγµού
δεν είναι εποχή
για ποίηση
κι άλλα παρόµοια:
σαν πάει κάτι
να
γραφεί
είναι
ως αν
να γράφονταν
από την άλλη µεριά
αγγελτηρίων
θανάτου
γι αυτό και
τα ποιήµατά µου
είν’ τόσο πικραµένα
(και πότε –άλλωστε- δεν ήσαν;)
κι είναι
-προ πάντων-
και
τόσο
λίγα
Ν. Εγγονόπουλος «ΕΛΕΥΣΙΣ»,1948
Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΤΕΡΜΟΝΟΣ ΖΩΗΣ
εις Τριστάνο Tzara
η σαρμανίτσα του ποιητού
είναι το νεκρικό κιβούρι
του
κι η κουδουνίστρα που βάζουνε
στα βρεφικά του χέρια
είναι το κυπαρίσσι
που θα φυτρώση
πάνω στον τάφο του
γιατί
— παρ’ όλες τις πικρίες που τόνε ποτίζουνε —
ο ποιητής
την άρνηση του θανάτου φέρνει μαζί του
κι ακόμη
είν’ αυτός τούτος
του θανάτου η άρνηση
κι έτσι
το νεκρικό κιβούρι του ποιητού
θα γενή πάλε η σαρμανίτσα του
του τάφου του το κυπαρίσσι
πάλι η κουδουνίστρα
που θα κραδαίνη
στα φωτεινά τα χέρια
του
Νίκος Εγγονόπουλος, 1978
[...] ακούσατε τα λόγια αυτά του ποιητή:
το άνομο ψωμί δεν ωφελεί
υπάρχει οπωσδήποτε Θεός:
τι κρίμα όμως ναν’ οι ανθρώποι τόσο λίγοι!
«Ποίημα-απομίμησις πολλών ψαλμών… », ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ, 1978
Ο ποιητής κι η μούσα του
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του : Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος...
"...Στον υπερρεαλισμό δεν προσεχώρησα ποτέ. Τον υπερρεαλισμό τον είχα μέσα μου, όπως είχα μέσα μου το πάθος της ζωγραφικής, από την εποχή που γεννήθηκα. Αλλά, για να βρω τον δρόμο μου τον αληθινό, τον υπερρεαλιστικό, για να μπορέσω να εκδηλωθώ ελεύθερα και απερίσπαστα, αυτό το χρωστώ σε δύο κορυφαίους, στις δύο μεγαλύτερες μορφές που παρουσίασε ποτέ, ίσαμε τώρα, εξ όσων γνωρίζω, το παγκόσμιο υπερρεαλιστικό κίνημα. Ευτύχησα (το λέγω για τρίτη φορά), ευτύχησα να γνωρίσω τον μεγάλο ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο και τον μεγάλο ζωγράφο, τον μεγάλο Βολιώτη Γεώργιο ντε Κήρυκο.
Συγκαταλέγω ανάμεσα στους προσφιλείς μου δασκάλους και τον μεγάλο Πάουλ Κλέε.
τούτη εποχή
του εµφυλίου σπαραγµού
δεν είναι εποχή
για ποίηση
κι άλλα παρόµοια:
σαν πάει κάτι
να
γραφεί
είναι
ως αν
να γράφονταν
από την άλλη µεριά
αγγελτηρίων
θανάτου
γι αυτό και
τα ποιήµατά µου
είν’ τόσο πικραµένα
(και πότε –άλλωστε- δεν ήσαν;)
κι είναι
-προ πάντων-
και
τόσο
λίγα
Ν. Εγγονόπουλος «ΕΛΕΥΣΙΣ»,1948
Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΤΕΡΜΟΝΟΣ ΖΩΗΣ
εις Τριστάνο Tzara
η σαρμανίτσα του ποιητού
είναι το νεκρικό κιβούρι
του
κι η κουδουνίστρα που βάζουνε
στα βρεφικά του χέρια
είναι το κυπαρίσσι
που θα φυτρώση
πάνω στον τάφο του
γιατί
— παρ’ όλες τις πικρίες που τόνε ποτίζουνε —
ο ποιητής
την άρνηση του θανάτου φέρνει μαζί του
κι ακόμη
είν’ αυτός τούτος
του θανάτου η άρνηση
κι έτσι
το νεκρικό κιβούρι του ποιητού
θα γενή πάλε η σαρμανίτσα του
του τάφου του το κυπαρίσσι
πάλι η κουδουνίστρα
που θα κραδαίνη
στα φωτεινά τα χέρια
του
Νίκος Εγγονόπουλος, 1978
[...] ακούσατε τα λόγια αυτά του ποιητή:
το άνομο ψωμί δεν ωφελεί
υπάρχει οπωσδήποτε Θεός:
τι κρίμα όμως ναν’ οι ανθρώποι τόσο λίγοι!
«Ποίημα-απομίμησις πολλών ψαλμών… », ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ, 1978
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του : Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος...
"...Στον υπερρεαλισμό δεν προσεχώρησα ποτέ. Τον υπερρεαλισμό τον είχα μέσα μου, όπως είχα μέσα μου το πάθος της ζωγραφικής, από την εποχή που γεννήθηκα. Αλλά, για να βρω τον δρόμο μου τον αληθινό, τον υπερρεαλιστικό, για να μπορέσω να εκδηλωθώ ελεύθερα και απερίσπαστα, αυτό το χρωστώ σε δύο κορυφαίους, στις δύο μεγαλύτερες μορφές που παρουσίασε ποτέ, ίσαμε τώρα, εξ όσων γνωρίζω, το παγκόσμιο υπερρεαλιστικό κίνημα. Ευτύχησα (το λέγω για τρίτη φορά), ευτύχησα να γνωρίσω τον μεγάλο ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο και τον μεγάλο ζωγράφο, τον μεγάλο Βολιώτη Γεώργιο ντε Κήρυκο.
Συγκαταλέγω ανάμεσα στους προσφιλείς μου δασκάλους και τον μεγάλο Πάουλ Κλέε.
Και τώρα πρέπει ίσως να δώσω μιαν εξήγηση για το ζήτημα των "Σχολών". Ενώ στην δεύτερη παρένθεση δήλωνα πως δεν αναγνώρισα σχολές, τώρα λέω πως σεμνύνομαι να ανήκω στην υπερρεαλιστική σχολή.
Πραγματικά οι σχολές δεν παίζουν κανένα ρόλο στην αξιοποίηση ενός καλλιτεχνήματος. 'Εχουν όμως μεγάλη σημασία για τον ίδιο τον καλλιτέχνη: μέσα στην συγγενική προς τον εαυτό του Σχολή ο καλλιτέχνης θα εργαστεί πιο άνετα, πιο σταθερά, μπορώ να πω πιο πετυχημένα...
1963 ...Έτσι, η ζωγραφική γίνεται με το χρώμα. Το σχέδιο είναι το σχήμα που παίρνει η χρωματική κηλίδα για να συμβάλει, συνθετικά με τις άλλες κηλίδες, στην νόμιμη αξιοποίηση της επίπεδης επιφάνειας του πίνακος.
Σε μένα, οι αντιδράσεις, μπρος στα φαινόμενα της ζωής, εκδηλώνονται σε χρωματικά σύνολα. Αυτά τα χρωματικά σύνολα προσπαθώ να εκφράσω στα έργα μου, ερμηνεύοντας τις χρωματικές κηλίδες σύμφωνα, γιατί είμαι Έλλην, με τις μορφές τις οικείες που με περιβάλλουν. Προσθέτω ότι προσπαθώ, σε κάθε πίνακά μου, σ' αυτόν τούτον δηλαδή τον πίνακα, να προσδώσω τη στερεότητα του αντικειμένου.
Το απόφθεγμα του Σολωμού: "πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβη ο νους, κι έπειτα η καρδιά βαθειά να αισθανθή ό, τι ο νους συνέλαβε", είναι πάντα παρόν στη σκέψη μου...
1963
ΓIΑ ΤΟΝ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟ
...0 πραγματικός ποιητής ζη αιώνια. 0 Σικελιανός δεν θα πεθάνει ποτέ: εν όσω θα υπάρχουν άνθρωποι και τα γραφτά λόγια θάχουν κάποιο νόημα, ο στίχος του θα γοητεύη, θα ευμορφαίνη
τη ζωή, θα παρηγορή. Ευτυχείς όσοι τον εγνωρίσαμε, δυστυχείς όσοι τον εγνωρίσαμε και τον εχάσαμε απ' ανάμεσό μας, λέω πρόωρα, τον λεβέντη. Σεβασμός και θαυμασμός, και για τον άνθρωπο και για τον ποιητή, να τι πρέπει να περιβάλλη τη μνήμη του...
1966
ΓIΑ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ
...0 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ είναι, για μένα, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητάς των αιώνων. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ (ο πρώτος), ο BAUDELAIRE και ο HOLDERLIN με συνοδεύουνε, ανελλιπώς, από τα παιδικά μου χρόνια ίσαμε σήμερα. Κατόπιν αγάπησα τον LAUTREAMONT, τον ΚΑΒΑΦΗ, τον ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, τον APOLLINAIRE. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ όμως παραμένει πάντα, φυσικά, ο πρώτος.
Ό,τι κι αν έγραφε ο ΣΟΛΩΜΟΣ είναι κι ένα αριστούργημα. Απ' τη νεανική του περίοδο μέχρι το κορύφωμα της παραγωγής του, αλλά και τα σατυρικά του, τα πεζά του, οι επιστολές του, είναι, κυριολεκτικά, θαύματα. Ακόμα κι οι ιταλικές δοκιμές του, που βέβαια σκόπευε τελικά να τις μεταπλάση και να τις ολοκληρώση στα ελληνικά.
Τώρα, αν έγραφε αυτές τις σκληρές παρατηρήσεις, για τους ιδίους του τους στίχους, στα περιθώρια των εκδοθέντων ύμνων του, αυτό δεν πρέπει ποσώς να μας επηρεάζη. Aντίθετα μας πείθει για τη δίψα που είχε, ο μέγας αυτός καλλιτέχνης, για μια περαιτέρω τελειοποίηση των ήδη απόλυτα τέλειων επιτευγμάτων του..."
1975
Νίκος Εγγονόπουλος
[...] πέστε μου πόσοι νοσταλγοί
ζήτησαν να γυρίσουν
κι’ όμως στο τέλος δεν το έπραξαν
μη ξανανοσταλγήσουν
«Ου δύναταί τις δυσί κυρίοις δουλεύειν... », ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ, 1978
[...] Δεν είμαι εγώ ο πυροτεχνουργός; Τα ποιήματά μου δεν είναι Πασχαλινά χαλκούνια, κι’ οι πίνακές μου καταπλήσσοντος κάλλους νυχτερινά υπέρλαμπρα μετέωρα του Αττικού ουρανού; [...]
«Περί ύψους», ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
Μιλούσε μιαν άλλη γλώσσα, την ιδιάζουσα διάλεκτο μιας
λησμονημένης, τώρα πλέον, πόλεως, της οποίας και είτανε,
άλλωστε, ο μόνος νοσταλγός.
«Ο εραστής», ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
[...] από καιρό τώρα
–και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα–
είθισται
να δολοφονούν
τους ποιητάς
«Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα… », ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, για τους γενναίους, τους δυνατούς,
Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, τα γενναία, τα δυνατά,
Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,
Πραγματικά οι σχολές δεν παίζουν κανένα ρόλο στην αξιοποίηση ενός καλλιτεχνήματος. 'Εχουν όμως μεγάλη σημασία για τον ίδιο τον καλλιτέχνη: μέσα στην συγγενική προς τον εαυτό του Σχολή ο καλλιτέχνης θα εργαστεί πιο άνετα, πιο σταθερά, μπορώ να πω πιο πετυχημένα...
1963 ...Έτσι, η ζωγραφική γίνεται με το χρώμα. Το σχέδιο είναι το σχήμα που παίρνει η χρωματική κηλίδα για να συμβάλει, συνθετικά με τις άλλες κηλίδες, στην νόμιμη αξιοποίηση της επίπεδης επιφάνειας του πίνακος.
Σε μένα, οι αντιδράσεις, μπρος στα φαινόμενα της ζωής, εκδηλώνονται σε χρωματικά σύνολα. Αυτά τα χρωματικά σύνολα προσπαθώ να εκφράσω στα έργα μου, ερμηνεύοντας τις χρωματικές κηλίδες σύμφωνα, γιατί είμαι Έλλην, με τις μορφές τις οικείες που με περιβάλλουν. Προσθέτω ότι προσπαθώ, σε κάθε πίνακά μου, σ' αυτόν τούτον δηλαδή τον πίνακα, να προσδώσω τη στερεότητα του αντικειμένου.
Το απόφθεγμα του Σολωμού: "πρέπει πρώτα με δύναμη να συλλάβη ο νους, κι έπειτα η καρδιά βαθειά να αισθανθή ό, τι ο νους συνέλαβε", είναι πάντα παρόν στη σκέψη μου...
1963
ΓIΑ ΤΟΝ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟ
...0 πραγματικός ποιητής ζη αιώνια. 0 Σικελιανός δεν θα πεθάνει ποτέ: εν όσω θα υπάρχουν άνθρωποι και τα γραφτά λόγια θάχουν κάποιο νόημα, ο στίχος του θα γοητεύη, θα ευμορφαίνη
τη ζωή, θα παρηγορή. Ευτυχείς όσοι τον εγνωρίσαμε, δυστυχείς όσοι τον εγνωρίσαμε και τον εχάσαμε απ' ανάμεσό μας, λέω πρόωρα, τον λεβέντη. Σεβασμός και θαυμασμός, και για τον άνθρωπο και για τον ποιητή, να τι πρέπει να περιβάλλη τη μνήμη του...
1966
ΓIΑ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ
...0 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ είναι, για μένα, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητάς των αιώνων. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ (ο πρώτος), ο BAUDELAIRE και ο HOLDERLIN με συνοδεύουνε, ανελλιπώς, από τα παιδικά μου χρόνια ίσαμε σήμερα. Κατόπιν αγάπησα τον LAUTREAMONT, τον ΚΑΒΑΦΗ, τον ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, τον APOLLINAIRE. Ο ΣΟΛΩΜΟΣ όμως παραμένει πάντα, φυσικά, ο πρώτος.
Ό,τι κι αν έγραφε ο ΣΟΛΩΜΟΣ είναι κι ένα αριστούργημα. Απ' τη νεανική του περίοδο μέχρι το κορύφωμα της παραγωγής του, αλλά και τα σατυρικά του, τα πεζά του, οι επιστολές του, είναι, κυριολεκτικά, θαύματα. Ακόμα κι οι ιταλικές δοκιμές του, που βέβαια σκόπευε τελικά να τις μεταπλάση και να τις ολοκληρώση στα ελληνικά.
Τώρα, αν έγραφε αυτές τις σκληρές παρατηρήσεις, για τους ιδίους του τους στίχους, στα περιθώρια των εκδοθέντων ύμνων του, αυτό δεν πρέπει ποσώς να μας επηρεάζη. Aντίθετα μας πείθει για τη δίψα που είχε, ο μέγας αυτός καλλιτέχνης, για μια περαιτέρω τελειοποίηση των ήδη απόλυτα τέλειων επιτευγμάτων του..."
1975
Νίκος Εγγονόπουλος
[...] πέστε μου πόσοι νοσταλγοί
ζήτησαν να γυρίσουν
κι’ όμως στο τέλος δεν το έπραξαν
μη ξανανοσταλγήσουν
«Ου δύναταί τις δυσί κυρίοις δουλεύειν... », ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ, 1978
[...] Δεν είμαι εγώ ο πυροτεχνουργός; Τα ποιήματά μου δεν είναι Πασχαλινά χαλκούνια, κι’ οι πίνακές μου καταπλήσσοντος κάλλους νυχτερινά υπέρλαμπρα μετέωρα του Αττικού ουρανού; [...]
«Περί ύψους», ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
Μιλούσε μιαν άλλη γλώσσα, την ιδιάζουσα διάλεκτο μιας
λησμονημένης, τώρα πλέον, πόλεως, της οποίας και είτανε,
άλλωστε, ο μόνος νοσταλγός.
«Ο εραστής», ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
[...] από καιρό τώρα
–και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα–
είθισται
να δολοφονούν
τους ποιητάς
«Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα… », ΕΝ ΕΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ, 1957
Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, για τους γενναίους, τους δυνατούς,
Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, τα γενναία, τα δυνατά,
Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,
γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,
κι’ οι κλάδοι ελιάς [...]
ΜΠΟΛΙΒΑΡ, 1944
[...] Για μένα, ένα άστρο θα λέη μέσ’ στο σερτάρι το τραγούδι της χαράς μου μ’ ένα πριόνι. Ας μη μ’ ακολουθή κανείς. Όλοι μας, σαν μυθολογικοί πολυέλαιοι και σαν αλεξικέραυνα ελάσματα, ας αναπαυθούμε. Μαζί με τα πουλιά, μ’ ένα πουλί, με δυο πουλιά.
«Αγάπη», ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ, 1938
η βυθοκόρος
των ονείρων
λειτουργεί
μόνον
με την προσθήκη
των λέξεων
«τρυγόνα μου περήφανη» [...]
«Συνέπεια», ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ, 1939
θαν την τσακίσω εγώ
τη νοσταλγία σου
θα μαχαιρώσω
τη μυστική σου
χαρά
με τ’ άσπρα μου
πουλιά
που ζουν
και φτερουγίζουν
μέσα
στα
μάτια σου
«Μια(ν) Οβρηοπούλα που μ’ ασημένιο χτένι εδιαλυζούντανε... », Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ, 1946
[...] αρέσει στον ποιητή
ν’ απομονώνεται
σε μιαν υπερήφανη
–και γαλάζια–
μοναξιά
εκεί
σ’ αυτό το έρμο
ακροθαλάσσι
είναι π’ ανάφτουν τη
νύχτα τα
φανάρια
που παραπλανούν
τους ναυτικούς
εκεί γίνεται η
σκέψις
μια φλογισμένη ρόδα
που κυλάει
στον ορίζοντα [...]
«Το σκυροκονίαμα των ηρωικών παρθένων», ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ, 1939
Ο δρόμος του ποιητή
Ο Εγγονόπουλος αποτύπωσε στο ποιητικό του έργο την αγωνία του για τη «ζωή και το θάνατο των ποιητών». Συχνά μοιάζει να βασανίζεται και να διχάζεται σχεδόν ανάμεσα στην ακλόνητη πίστη σε μια αθανασία κερδισμένη με αίμα και πόνο ψυχής, από τη μια μεριά, και την απογοήτευσή του μπροστά στη μικροψυχία αυτών που ξέρουν να «εκτοξεύουν μόνον σκατά» και να «δολοφονούν τους ποιητάς», από την άλλη. Ο ίδιος «συνήντησε δυστυχώς τέτοιους πολλούς»·
[...]
συνήντησα δυστυχώς τέτοιους πολλούς και
καταλαβαίνεις
πόσο μ’ εδυσκολέψανε – πόσο με βασανίσαν
και μ’ ενόχλησαν –
ως είχα αφιερώσει τη ζωή μου αποκλειστικά
– με πάθος –
στα τόσο δύσκολα – για με τουλάχιστο – προβλήματα
χρωματικών συνδυασμών
και αρμονίας
«Απόσπασμα διαλόγου (Ο μαχητής)» (ΚΡ, 59-60)
Πηγές :
Poeticanet - Modern Poetry
Ποιήματα και πίνακες του Νίκου Εγγονόπουλου « Λέσχη Ανάγνωσης ...
ΣΤΙΧΟΙ ΠΟΙΗΤΩΝ ΤΟΥ ΒΡΑΒΕΙΟΥ NOBEL
Βιογραφία Εγγονόπουλου
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του : Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος... κι’ οι κλάδοι ελιάς [...]
ΜΠΟΛΙΒΑΡ, 1944
[...] Για μένα, ένα άστρο θα λέη μέσ’ στο σερτάρι το τραγούδι της χαράς μου μ’ ένα πριόνι. Ας μη μ’ ακολουθή κανείς. Όλοι μας, σαν μυθολογικοί πολυέλαιοι και σαν αλεξικέραυνα ελάσματα, ας αναπαυθούμε. Μαζί με τα πουλιά, μ’ ένα πουλί, με δυο πουλιά.
«Αγάπη», ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ, 1938
η βυθοκόρος
των ονείρων
λειτουργεί
μόνον
με την προσθήκη
των λέξεων
«τρυγόνα μου περήφανη» [...]
«Συνέπεια», ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ, 1939
θαν την τσακίσω εγώ
τη νοσταλγία σου
θα μαχαιρώσω
τη μυστική σου
χαρά
με τ’ άσπρα μου
πουλιά
που ζουν
και φτερουγίζουν
μέσα
στα
μάτια σου
«Μια(ν) Οβρηοπούλα που μ’ ασημένιο χτένι εδιαλυζούντανε... », Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ, 1946
[...] αρέσει στον ποιητή
ν’ απομονώνεται
σε μιαν υπερήφανη
–και γαλάζια–
μοναξιά
εκεί
σ’ αυτό το έρμο
ακροθαλάσσι
είναι π’ ανάφτουν τη
νύχτα τα
φανάρια
που παραπλανούν
τους ναυτικούς
εκεί γίνεται η
σκέψις
μια φλογισμένη ρόδα
που κυλάει
στον ορίζοντα [...]
«Το σκυροκονίαμα των ηρωικών παρθένων», ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ, 1939
Ο δρόμος του ποιητή
Ο Εγγονόπουλος αποτύπωσε στο ποιητικό του έργο την αγωνία του για τη «ζωή και το θάνατο των ποιητών». Συχνά μοιάζει να βασανίζεται και να διχάζεται σχεδόν ανάμεσα στην ακλόνητη πίστη σε μια αθανασία κερδισμένη με αίμα και πόνο ψυχής, από τη μια μεριά, και την απογοήτευσή του μπροστά στη μικροψυχία αυτών που ξέρουν να «εκτοξεύουν μόνον σκατά» και να «δολοφονούν τους ποιητάς», από την άλλη. Ο ίδιος «συνήντησε δυστυχώς τέτοιους πολλούς»·
[...]
συνήντησα δυστυχώς τέτοιους πολλούς και
καταλαβαίνεις
πόσο μ’ εδυσκολέψανε – πόσο με βασανίσαν
και μ’ ενόχλησαν –
ως είχα αφιερώσει τη ζωή μου αποκλειστικά
– με πάθος –
στα τόσο δύσκολα – για με τουλάχιστο – προβλήματα
χρωματικών συνδυασμών
και αρμονίας
«Απόσπασμα διαλόγου (Ο μαχητής)» (ΚΡ, 59-60)
Πηγές :
Poeticanet - Modern Poetry
Ποιήματα και πίνακες του Νίκου Εγγονόπουλου « Λέσχη Ανάγνωσης ...
ΣΤΙΧΟΙ ΠΟΙΗΤΩΝ ΤΟΥ ΒΡΑΒΕΙΟΥ NOBEL
Βιογραφία Εγγονόπουλου
Φωτό: blogs.sch.gr
Φώτιζε λοξά τον πυρήνα του θεάτρου
5 σχόλια:
Για μένα ο Εγγονόπουλος είναι ο -συνειδητός, μάλιστα- συνεχιστής του Σολωμού.
γιώργος κεντρωτής
Συμφωνώ. Το ίδιο πιστεύω κι εγώ. Άλλωστε δεν έκρυβε το θαυμασμό του και την αγάπη του στην ποίηση του μεγάλου Σολωμού.
Ποιητές που δεν χορταίνονται, όσο κι αν τους διαβάσει κανείς.
Το πιστεύεις ότι κάθε φορά που τους διαβάζω συγκινούμαι σαν την πρώτη φορά;
Να 'σαι καλά Γιώργο μου! Πολλά φιλιά!
@ γητεύτρια: Αυτό συμβαίνει πάντοτε με τους ΠΟΙΗΤΕΣ. Τους διαβάζεις και τους ανακαλύπτεις συνεχώς. Ακόμα και στη... στίξη (που λέει ο λόγος) βρίσκεις νόημα κρυφό. Σε φιλώ.
γιώργος κεντρωτής
Έτσι ακριβώς. Και κάθε φορά νιώθεις πιο ώριμος να λάβεις όχι μόνο τα ορατά μηνύματα του Ποιητή, αλλά και τα αόρατα, αυτά που υπαινίσσεται ή ακόμα κι αυτά που ασυνείδητα εκφράζει μέσα από τις λέξεις που έχει διαλέξει με τόση μαεστρία. Πράγμα που προϋποθέτει μελέτη της ζωής και του έργου του σε βάθος και σε σχέση με την εποχή του. Κι εκεί που νομίζεις ότι έχεις φτάσει σε ποθητό σημείο κατάνοησης, διαβάζεις μια προσέγγιση ενός άλλου Ποιητή στο έργο του, όπου μια νέα διάσταση μπορεί να σου ανατρέψει τα πάντα και να σε κάνει να δεις την Ποίηση από την αρχή και με άλλο μάτι. Μαγεία... Η απόλυτη!
Έχω φτάσει σ' ένα σημείο Γιώργο, το ομολογώ σε σένα γιατί ξέρω πως με κατανοείς, που ότι άλλο διαβάζω εκτός ποίησης, με κάνει κι έχω ενοχές ότι χάνω χρόνο πολύτιμο.
Αφού μπαίνω στο μπλογκ σου και είναι τόσα τα ερεθίσματα που δίνεις, που αγχώνομαι. Νιώθω πως δεν προλαβαίνω να τα ρουφήξω όπως τους αξίζει.
Τώρα κάνω μια μετάφραση της ζωής του Σεργκέι Γεσένιν, έχοντας λάβει το κίνητρο από κάποια ανάρτησή σου παλαιότερη. :)
Εύχομαι από την καρδιά μου να είσαι καλά και με το κέφι σου πάντα έτσι, αμείωτο και ανεπηρέαστο, από κάθε εξωτερικό παράγοντα!
Καλημέρα δροσερή σου εύχομαι! Φιλιά κι ένα ακόμη ευχαριστώ για όσα δίνεις...
@ γητεύτρια: Καλή επιτυχία με τον Εσένιν (ανήκει στους ποιητές που... φθονώ!) Σε ευχαριστώ για τα λόγια σου - και η "υπερβολή" είναι χρήσιμη καμμιά φορά! Φιλιά.
Δημοσίευση σχολίου