Με πονάει το ποίημα, αδελφέ μου. Με πονάει... Κι έξω να βρέχει λύπηση σαν άστρα σε αχυρώνες, Στα κενά λόγια που έξαφνα τα ερήμωσε ο θεός.

ΣΤΗ ΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΕΝΟΣ

Με πονάει το ποίημα, αδελφέ μου.
Με πονάει.
Πονάει σαν μέσα του αντηχήσει
κάτεργου σιωπή.
Και το τριζόνι στο ρολόι κι ο χρόνος
που περνάει...

Κι έξω να βρέχει λύπηση σαν άστρα
σε αχυρώνες,
Στα κενά λόγια που έξαφνα τα
ερήμωσε ο θεός.

Κι εσύ όλο να οπισθοχωρείς στη γη
του κανενός.
Για τη σιωπή, για τη σιωπή, που
εντός της έχει πάψει,
κούφιο του ανθρώπου δεκανίκι,
ο λόγος να βροντάει.

Milan Rúfus (1928-2009)
Μετάφραση Κάρολος Τσίζεκ


V ΖΕΜΙ ΝΙΚΟΗΟ

Boli ma bαsen, brat moj.
Boli ma.
Galejne mlcanie v nej
zaznieva a boli.
Α cas a cas a cvrcek
v hodinach...

Α vonku prsi stesk jak hviezdy
na stodoly,
na prazdne, bohom vyl'udnene
slova.

Α d'alej cu'vas v zemi
nikoho.
Pre ticho, ticho, v
ktorom nedun£
slovo, ta duta barla
clovekova.

Milan Rúfus (1928-2009)
Σλοβακία


Το διαβατήριο της Παρασκευής
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 27/03/2009

Ο Σλοβάκος Milan Rúfus (Δεκέμβριος 10, 1928 – Ιανουάριος 11, 2009), υπήρξε ποιητής, δοκιμιογράφος, συγγραφέας παιδικών βιβλίων και ακαδημαϊκός.

Γεννήθηκε στη Závažná Poruba, στην περιοχή της Zilina. Ως φοιτητής στην Faculty of Arts at Comenius University στην Bratislava σπούδασε Σλοβακική Γλώσσα, Λογοτεχνία και Ιστορία. Από το 1952-1989 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο την ιστορία της Σλοβακίας και Τσεχική λογοτεχνία. Από το 1971-1972 δίδαξε στο πανεπιστήμιο της Νάπολης. Ως συνταξιούχος το 1990 ζούσε με την οικογένειά του στην Bratislava. Πέθανε σε ηλικία 80 ετών στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Bratislava.

Ο Rufus δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα τη δεκαετία του 1940 και την πρώτη του συλλογή, Az dozrieme("Στην ωριμότητα") το 1956. Ακολούθησαν ακόμα 20 βιβλία ποίησης. Ένα παιδικό βιβλίο του το Modlitbičky ("Μικρές Προσευχές") έχει χαρακτηριστεί το πιο επιτυχημένο του έργο. Προς το τέλος της ζωής του, δημοσιεύεται επίσης το Basen («Ποίημα και χρόνος") και το Vernosť ("Πίστη").

Σε ένα βιβλίο δοκιμίων, Človek, čas a tvorba( "Ανθρώπινα, Χρόνος και Δημιουργία"), εξετάζει τα ζητήματα της ποίησης και της σχέσης της με την αλήθεια, την πατρίδα και το χρόνο.

Βραβεία και αναγνώριση
Ο Rufus, του οποίου τα έργα έχουν μεταφραστεί σε 15 γλώσσες, ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας τρεις φορές από το 1991. Υπήρξε ο πρώτος νικητής του Βραβείο Ποίησης της διεθνούς διάσκεψης κορυφής στο Crane, το 2008. Τα ποιήματα πρόκειται επίσης να μεταφραστούν στα κινέζικα.

Πηγή: Αγγλική Wikipedia
Μετ. Μαριάννα Τζανάκη

Montejo:Η ποίηση διασχίζει μόνη τη γη, υποστηρίζει με τη φωνή της τον κόσμο που πονά και δεν ζητά τίποτα ούτε καν λόγια... έχει το κλειδί της πόρτας.

Foto: GORKA LEJARCEGI - El país

ΓΡΑΦΗ

Κάποια φορά θα γράψω με πέτρες,
μετρώντας κάθε μια απ' τις φράσεις μου
κατά βάρος, όγκο, κίνηση.
Κουράστηκα απ' τα λόγια.

Όχι άλλα μολύβια: ικριώματα, θεοδόλιχοι,
ηλιακή γύμνια του αισθήματος
σχεδιασμένου στα βάθη των βράχων
της μυστικής μουσικής του.

Θα σχεδιάσω με γραμμές στα βότσαλα
τ' όνομά μου, την ιστορία του σπιτιού μου
και τη θύμηση εκείνου του ποταμού
που ρέει πάντα αργοπερνώντας
μέσα στις φλέβες μου σαν σοφός αρχιτέκτονας.

Με πέτρα ζωντανή θα γράψω το τραγούδι μου
σε αψίδες, γέφυρες, δολομίτες, κολώνες,
απέναντι απ' τη μοναξιά του ορίζοντα,
σαν ένα χάρτης που ανοίγεται μπροστά στα μάτια
των ταξιδιωτών που δεν επιστρέφουν ποτέ.

*θεοδόλιχος: όργανο που χρησιμοποιείται για μετρήσεις γωνιών στην αστρονομία και στην τοπογραφία.

Η ΠΟΙΗΣΗ

Η ποίηση διασχίζει μόνη τη γη,
υποστηρίζει με τη φωνή της
τον κόσμο που πονά
και δεν ζητά τίποτα
ούτε καν λόγια.

Έρχεται από μακριά και χωρίς ώρα,
ποτέ δεν ειδοποιεί·
έχει το κλειδί της πόρτας.
Μπαίνοντας σταματά πάντα να μας κοιτάξει.
Μετά ανοίγει το χέρι της και μας δίνει
ένα λουλούδι ή ένα βότσαλο, κάτι μυστικό,
αλλά τόσο έντονο που η καρδιά πάλλεται
πολύ γρήγορα. Και ξυπνάμε.

Eugenio Montejo
Μετ. Μαριάννα Τζανάκη

Ο σημαντικότατος Βενεζολάνος ποιητής και δοκιμιογράφος Eugenio Montejo, γεννήθηκε στο Caracas το 1938 και υπήρξε ένας από τους διανοούμενους Βενεζολάνους με την μεγαλύτερη ακτινοβολία, διεθνώς. Ο Eugenio Montejo χάθηκε πρόωρα στα 70 του, τον Ιούνιο που πέρασε από την γνωστή ασθένεια, που τον βασάνισε αρκετό καιρό. Η Βενεζουέλα θρήνησε τον αγαπημένο της ποιητή, αλλά το ίδιο συνέβη και σ' όλον τον κόσμο όπου η ποίησή του αγαπήθηκε πολύ. Ο ίδιος έλεγε: «Ο θάνατος είναι πάντα εκεί, χωρίς απόσταση... στην ίδια απόσταση σ' ολόκληρη τη ζωή.» Ελάχιστους μήνες πριν πεθάνει, τον Φλεβάρη δηλαδή, παραχώρησε μια συνέντευξη στην εφημερίδα EL PAIS, στον δημοσιογράφο JAVIER RODRIGUEZ MARCOS, η οποία έκανε το γύρο του κόσμου και την οποία θεωρώ πολύ σημαντική και ενδεικτική του μεγαλείου του ποιητή, ο οποίος συμμετέχει με την ποίησή του και τη στάση ζωής του, στα βάσανα της πατρίδας του και του κόσμου. Έκρινα σκόπιμο ότι αξίζει να υπάρχει και στα ελληνικά, ως φάρος φωτεινός, που μέσα από την ποίησή του και τα λόγια του, θα ακτινοβολεί για πάντα. Κι όπως του λένε στη γλώσσα του:
Q.E.P.D. Que en paz descanse! Ας αναπαυθεί εν ειρήνη!

"Ο Chavez παραβιάζει την σημασία των λέξεων."

"Η γη περιστράφηκε για να μας φέρει πιο κοντά,
γύρισε γύρω απ' τον εαυτό της και γύρω από μας,
για να πλησιάσουμε τελικά μαζί σ' αυτό το όνειρο."

Στην ταινία «21 γραμμάρια», ο Sean Penn απάγγειλε αυτά τα λόγια στην Naomi Watts σ' ένα κομψό εστιατόριο. Ο Penn χρησιμοποιεί τα λόγια του ποιητή που όπως είπε, είναι ο «αγαπημένος του ποιητής». Αυτός ο ποιητής λοιπόν, είναι ο Eugenio Montejo, από την Βενεζουέλα που δυστυχώς χάσαμε πρόσφατα, στα 69 χρόνια του, από καρκίνο. Ο ποιητής λίγο πριν πεθάνει δημοσίευσε το βιβλίο El cuaderno de Blas Coll(Αυτό το βιβλίο δημιουργήθηκε από αποσπάσματα σημειωμένα σ' ένα καφέ παλιό τετράδιο από τον Blas Coll, έναν τυπογράφο που έφτασε στο «Κακό Λιμάνι», περιοχή που βρίσκεται στον «Κόλπο της Θλίψης»).

Ο Montejo θυμάται ότι η πρώτη είδηση που είχε για την ταινία ήταν από τον Guillermo Arriaga και τον Alejandro Gonzalez Inarritu, που έδωσαν στην ποίησή του μια δημοτικότητα σπάνια για το είδος: "Πήρα ένα e-mail στο οποίο ένας νεαρός μου είπε ότι επρόκειτο να χρησιμοποιήσουν μερικούς στίχους μου. Σκέφτηκα ότι θα είναι τίποτα πανεπιστημιακοί. Λίγο αργότερα, μου είπαν ότι σε μια ταινία του Hollywood αναφέρονταν σ' έναν ποιητή της Βενεζουέλας. Ο νεαρός που μου είχε γράψει το μήνυμα αυτό ήταν ο Arriaga, ο οποίος στη συνέχεια μου είπε ότι για τον Penn ήταν απίστευτα δύσκολο να προφέρει Eugenio(Εουχένιο). Ο ήχος του jota(χότα) είναι ένα βασανιστήριο για τους Αγγλοσάξονες. Στο Λονδίνο, μια καθηγήτρια, μου είπε: «Καλύτερα να σε αποκαλώ Jeremy."

Η μνήμη του δημιουργού από το Καράκας φεύγει από το σινεμά και σκοντάφτει στο το ψωμί που είναι στο τραπέζι. Ο πατέρας του ήταν φούρναρης και είχε καταφύγιο εκεί. "Με εντυπωσίαζε," λέει, "υπήρχε αλεύρι παντού, η τελετουργία μέχρι να μπει το ψωμί στον κόκκινο-ζωηρό φούρνο, το αίσθημα ευθύνης προς αυτούς τους ανθρώπους, που εργάζονται όλη τη νύχτα. Αυτό υπήρξε το λογοτεχνικό εργαστήρι μου". Το λέει ενώ παρατηρεί με προσοχή το μενού που σερβίρει η Φοιτητική Εστία σε πιάτα σχεδιασμένα από τη Laura Garcia Lorca. «Εδώ το φαγητό ανακαλεί μνήμη», είπε ο Montejo. «Είναι σίγουρο ότι αυτός ο μπακαλιάρος θα άρεσε στον Χουάν Ραμόν».

Μεταξύ πλάκας και πιάτου, ο ποιητής θυμάται επίσης την ανακάλυψη που σημάδεψε την παιδική του ηλικία, το αλφάβητο: «Με συνάρπαζε ότι το σύμπαν χωρούσε σε 28 χαρακτήρες» . Και θυμάται πάντα την αντίδραση ενός κουρέα στη γειτονιά του, τα χρόνια που ήταν διπλωμάτης στη Λισαβόνα, όταν αποκάλεσε έναν πολιτικό αναλφάβητο, "Μη μιλάτε άσχημα για τους αναλφάβητους. Αυτοί επινόησαν τη γραφή."

Τα φαγητό καταλήγει σ' ένα καθαρισμένο πορτοκάλι, και η συζήτηση, στην πολιτική. Στην πραγματικότητα ο συγγραφέας της κλασικής λογοτεχνίας της Λατινικής Αμερικής σαν αντίο στον 20ο αιώνα θα προτιμούσε να συνεχίσουμε να μιλάμε για ποίηση, αλλά δεν ξεγλίστρησε όταν ρωτήθηκε για την κυβέρνηση της χώρας του: "Υπάρχει ένας χρυσός κανόνας της διπλωματίας: δεν μιλάς για εσωτερικά θέματα της χώρας σου, όταν βρίσκεσαι έξω απ' αυτήν. Εάν μου επιτρέπεται είναι επειδή ήταν η ίδια η κυβέρνηση, η οποία, κατά την περίφημη σύνοδο κορυφής στη Χιλή, αποκάλεσε φασίστες τους φοιτητές. Ο Chavez παραβιάζει όλους τους κανόνες, αρχής γενομένης από την σημασία των λέξεων. Όταν οι φοιτητές πορεύτηκαν ειρηνικά στην Εθνοσυνέλευση τους περίμεναν ένοπλοι μοτοσικλετιστές. Δεν είναι ίδιοι με τους Ιταλούς φασίστες;" Για τον Eugenio Montejo η «ατέλειωτη ικανοποίηση» δεν είναι στο συνταγματικό δημοψήφισμα, αν και προδικάζει ένα μέλλον γεμάτο εντάσεις, αλλά στο ότι "τώρα για τον πρόεδρο έχει επιβεβαιωθεί, κόντρα στην επιθυμία του, ημερομηνία αναχώρησης."

Η τραπεζαρία αδειάζει και ο ποιητής υπενθυμίζει τη μεσαιωνική συμβουλή: "Βάλτο με όσο λιγότερες λέξεις γίνεται." Και υποσημειώνει: "Αυτή είναι η ποίηση, έτσι;". Ναι, και η δημοσιογραφία.

JAVIER RODRIGUEZ MARCOS
EL PAIS - Ultima - 14-02-2008

Από το Ημερολόγιο της Μαρίας Πολυδούρη...

3 Μαΐου

Τον αγαπώ… Τον αγαπώ καμμιά αμφιβολία πεια. Ό,τι νοιώθω σιμά του κι’ ό,τι δοκιμάζω μακρυά του το γνωρίζω για πρώτη φορά. Δεν μιλώ εν τούτοις υποφέρω και υποφέρει και κείνος αλλά έτσι πρέπει να γίνη. Πρέπει να υποφέρω να πονέσω να κλάψω για να εξιλεωθώ. Δέχτηκα κείνη τη βραδυά τη μυστική εξομολόγησί του με τόση αδιαφορία φαινομενική, θυμάμαι, που του συνέστησα γαλήνη!… Τώρα υποφέρω τρομερά… με νοιώθει άραγε;
Σήμερα στο Ζάππειο ήμουν με το Χριστόφορο - καλό μου παιδί! - και τον είδαμε να περνάη μπρος μας. Τον φώναξα στο τραπέζι μας. Έπαιζε η μουσική και η καρδιά μου έτρεμε σαν του πουλιού. Τα μάτια του. Το χαιρετισμό του! μ’ αγαπάει. Τον αγαπώ.
Για τον Πίπη; δεν μιλώ πεια γι’ αυτόν. Είνε σιμά μου, μου φέρεται σαν πατέρας, με την προτεταμένη κοιλιά του, με τα σχεδόν γκρίζα μαλλιά του - οποία παραμόρφωσις!- μου είνε συμπαθής τόσο όσο να ξεχνώ ότι άλλοτε μακρυά του μόνη όπως ήμουν τον είχα αγαπήσει - τι αυταπάτη! -
Απελπισμένε μου ποιητή θα σε αγαπήσω αράγε όσο θέλω να σ’ αγαπήσω, όσο σου πρέπει;

4 Μαΐου Μεσάνυχτα

Γύρισα απ’ τον περίπατο μόλις τώρα… τελείωσαν πεια όλα και οι δειλίες και οι φοβεροί πόνοι. Μ’ αγαπάει τον αγαπώ… Τι νυχτιά κοντά στο κύμα που έσπαε απαλά μπρος στα πόδια μας… το πυροφάνι… τ’ αστέρια… τα μάτια του πόσο πηδούν όλα αυτά μέσα στο νου μου… Χτυπάει γοργά η καρδιά μου σαν ωρολόγι, θάλεγε κανείς πως προφέρει τ’ όνομά του Τά-κη…

9 Μαΐου δείλι

Θα φύγω… θα πάω μακρυά του με την ελπίδα πως θα βρω λίγη γαλήνη στον τόπο που προσφιλείς υπάρξεις θα με συντροφεύουν. Δεν βαστώ πλέον τον πόνο που μου δίνει η παρουσία του… θα δοκιμάσω τον πόνο του χωρισμού μας για καμπόσες μέρες. Τάκη… Τάκη αγαπημένε μου! κάτι μου ψέλνει μέσα μου πως δεν θα κάνω μακρυά σου… Πονώ, υποφέρω κοντά σου κι’ όταν δεν θα νοιώθω πλέον το ικε[τε]υτικό κείνο βλέμμα σου που με ποτίζει το θάνατο, όταν δεν θ’ ακούω πλέον τα γλυκά σου λόγια που σταλάζουν ένα-ένα απ’ τα χείλη σου… όταν δεν θα προσμένω όπως πάντα να φανής σαν φως μεσ’ στο σκοτάδι που με ζώνει… πως θ’ αντεξω; Κι’ όμως πρέπει να φύγω, φοβούμαι κάθε στιγμή που διαβαίνει… Τι φοβούμαι; δεν ξέρω. Το θάρρος μου μ’ εγκατέλειψε πεια… η ψυχή μου τρέμει… το αίμα μου φεύγει - μου φαίνεται - σταγόνα-σταγόνα από το σώμα μου… Είμαι τρελλή; Τι ψέλνει όλη η φύσι έξω; Τι τραγούδι λένε τα πουλιά; δεν το αναγνωρίζω… Το κάθε τι που κυττάζω μου φαίνεται πως μικραίνει μικραίνει και τέλος χάνεται από τα μάτια μου…

12 Μαΐου Μεσάνυχτα

Δυστυχισμένη για πάντα! γιατί να το μάθω; γιατί να μη ζω καλλίτερα μέσα στο γλυκό όνειρο της αγάπης του που τόσο ανύποπτα δεχόμουν; Τάκη Τάκη! Πονεμένος όπως ήσουν, ανίκανος να βαστάξεις μόνος το βάρος του πόνου, ζήτησες κάποιον να σε βοηθήση και βρήκες μένα. Το δέχτηκα σαν ένα μπουκέτο άνθη κι’ αν δεν παραπονεθώ σε σένα πως να παραπονεθώ στη μοίρα μου; Τι λοιπόν; Εγώ είμαι το καταφύγιο της κάθε πονεμένης ψυχής… είμαι η βουβή σπηλιά που αποκρίνεται με την ηχώ στους στεναγμούς του κουρασμένου διαβάτη… αδερφή του ελέους με την κουρασμένη καρδιά; ε Τάκη;
Όταν σκέπτομαι μέσ’ στα νευρικά φιλιά που μου δίνεις πως κάποια άλλη που την έσπρωξε η μοίρα κοντά σου πριν από μένα σε δίδαξε να φιλής έτσι… και στα σφιχταγκαλιάσματά σου τ’ απελπισμένα μου φαίνεται πως ακούω τη φωνή της καρδιάς σου να μου φωνάζη - φτωχό πλάσμα! - όταν φανερά ξάστερα βλέπω μέσα στα μάτια σου τον ταξειδιάρη λογισμό σου να φεύγη σαν πουλί μακρυά μου και να μου αφήνη μόνο τα χέρια σου πλεγμένα στα δικά μου… όταν στ’ αγκάλιασμά μας κείνο που κάνει αδύνατη την ιδέα του χωρισμού… νοιώθω με μια ανατριχίλα θανάτου τη σκιά της άλλης να υψώνεται μεταξύ μας και να μας χωρίζη πως θέλεις να μην πονώ αφού αγαπώ τόσο;…
Τάκη μου λετρεμένε! άσε στην αγκαλιά μου το βάρος του πόνου σου, είμαι δυνατή… σ’ αγαπώ και θα το βαστάξω… τη θυσία που μου ζητάς να εξιλεώσω στα μάτια σου τη Γυναίκα σου την προσφέρω… Ρίχνω τη ζωή μου στα πόδια σου και συχώρεσέ με αν άνθρωπος καθώς είμαι πονώ… πονώ πολύ μπροστά σου.

15 Μαΐου Κυριακή βράδυ

Λιγώτερο πονώ από χθες βράδυ που τον άκουσα να μιλή ειρωνικά για τις υποψίες μου πως αγαπάει ακόμα την πρώτη. είπε μάλιστα μια φράσι τόσο ταπεινωτική για κείνη που μ’ έκανε να ανατριχιάσω. Σκέφτηκα: πρέπει ασφαλώς να μη την αγαπά πεια για να μιλή έτσι για κείνην άλλως θα είνε ένας πολύ κακός.
Αλλά χίλιες άλλες σκέψεις με κυκλώνουν. Οι πονεμένοι στίχοι του μαρτυρούν τον μεγάλο πόνο που έχυσε στην ψυχή του Εκείνη. Το ότι την αγάπησε πολύ είνε αναμφισβήτητο. Το ότι την αγαπάει ακόμα χωρίς να το θέλει πολύ πιθανόν. Μου είχε ειπή ότι προ 3 χρόνων είχε διακόψει σχέσεις μαζί της κι’ όμως ήρθε προ ολίγων ημερών στο Γραφείο του, την είδα να κάθεται σιμά του. (Ξέρω ακόμα ότι επρόκειτο να πάη σπίτι της που ήταν άρρωστο το παιδί της. Μου είπε μάλιστα ο ίδιος - υποπτεύομαι πολύ την αλήθεια του - πως οι δικοί του (φίλοι της αγάπης του και εν γνώσει του σκανδάλου αυτού) τον έστελναν να πάη σπίτι της να ιδή το παιδί της). Μου είπε ακόμα πως της επανέλαβε τελειωτικά πλέον και πολύ απότομα πως δεν την αγαπάει.
Εννοώ πως όλα αυτά είνε ψέμματα που τα λέει για να με πείση πως μ’ αγαπάει, δεν του έκανα όμως καμμιά νύξι για να μη τον λυπήσω.
Ξέρω πως η επίδρασι που έχει απάνω του αυτή η γυναίκα έφθασε μέχρι του σημείου να τον απορροφήση, να του αφαιρέση κάθε ζωή… να τον καταστρέψη. Την αγαπάει από παιδάκι μέχρι τώρα που λευκές τρίχες εστόλισαν το νεανικό του κεφάλι, πως λοιπόν θέλω να την ξεχάση για λίγες μέρες σχεδόν που μπήκα εγώ στη ζωή του; Είμαι ένα δροσιστικό στον πόνο του και τίποτε πλέον, έτσι μου λένε τα λόγια του… τα μάτια του… οι στίχοι του. Κάθε δάκρυ μου που πλημμυρίζει τη ραγισμένη καρδιά μου είνε ένα χάδι στο ρυτιδωμένο από τον πόνο πρόσωπό του - στο κουρασμένο του μέτωπο, τι άλλο σημάδι θέλω; μου είπε πως με λυπάται γιατί τον αγαπώ… ότι είμαι γι’ αυτόν μια παρηγοριά…
Δεν τον μισώ για όλο αυτό το ψέμα που μου χαρίζει, δεν θα τον μισήσω ποτέ! Για τις αμαρτίες μιας ιδιότροπης γυναίκας πρέπει να υπάρξη ένα θύμα και είμαι γω.
…………………………………………………………………………………………....
Μια Κυριακή ολόκληρη που δεν τον είδα. Μου είπε ότι αναγκάστηκε να πάη ή μάλλον να συνοδεύση την αδελφή του σε κάποια εκδρομή στην Πεντέλη.
Η σκέψι μου δεν έφυγε ούτε στιγμή από σιμά του. Τον ακολουθούσε στο δρόμο του, στις ομιλίες του με τη συντροφιά, στο φαγητό του… στα γέλοια του…
Κι’ ευχαριστημένη στη σκέψι αυτή, γελαστή στρέφω τα μάτια στο παράθυρο ν’ αντικρύσω τον αποσπερίτη, το αγαπημένο αστέρι που διώχνει τις σκοτεινιές της ψυχής μου σαν κρυφή ελπίδα - Με θυμάται; -

16 Μαΐου 2 μετά το μεσονύχτι

Είχε μεσολαβήσει μια μέρα που δεν ιδωθήκαμε κι’ έτσι σήμερα με τι λαχτάρα βρέθηκε ο ένας κοντά στον άλλον! τι θέρμη που έχουν τ’ ατέλειωτα φιλιά του. αρχίζω να πιστεύω πως μ’ αγαπάει. Χθες δεν επήγαν στην εκδρομή και το απόγευμα στις 6 ήλθε σπίτι μου. Εχτύπησε το κουδούνι αλλ’ όλοι έλειπαν, εγώ εκοιμώμουν, δεν κατώρθωσα να το ακούσω. Ελυπήθηκα πολύ γιατί ένοιωσε τη λύπη που ένοιωσα κι’ εγώ όλη την ημέρα μακρυά του! Έχω μόλις γυρίσει απ’ τον περίπατό μας. Το καινούργιο φεγγάρι παραμόνευε με ζηλιάρα περιέργεια τα φιλιά μας.

17 Μαΐου Μεσάνυχτα

Εγώ είμαι το θύμα! Τι να γίνη; Ζητούσα μέσα στο σκοτάδι το φως που δίνει η αγάπη, ζητούσα ν’ αγαπήσω. Γιατί ν’ αγαπήσω έναν ευτυχή που τόσα άλλα πράγματα είνε σε θέσι να του δώσουν την ευτυχία; Η αγάπη μου για γιατρικό στα χείλη σου Τάκη! Είμαι η δροσερή βρυσούλα που μάταια ζητάει να σε ποτίση τη λησμόνια. Και σε βλέπω ν’ αγωνιάς στην αγκαλιά μου ενώ τα χέρια μου άτονα, αδύναμα υψώνονται σε παράκλησι - απόδωσέ τον μου! -

18 Μαΐου Μεσάνυχτα

Ήρθε τ’ απόγευμα στο γραφείο ο αδελφή του να τον πάρη και την έδιωξε αφού λίγες στιγμές πριν είχα διώξει και γω το Χριστόφορο. Το καϋμένο το κορίτσι! ένα γλυκό πλάσμα σαν άγγελος στερήθηκε την συντροφιά του αδελφούλη της τόσο πολύ. Έφυγε μονάχο του με το γέλοιο στα χείλη. Πόσες χιλιάδες φορές θα προτιμούσα να τον στερηθώ εγώ σήμερα για χάρι της! Αλλά πάλι κείνη τον έχει πάντα μαζί της ενώ εγώ προσμένω ώρα την ώρα την ημέρα να σβήση για να βρεθώ λίγες στιγμές μαζί του που περνούν δίχως να το νοιώσω! Επήγαμε μαζί σ’ ένα καφφενεδάκι εξοχικό στα Πατήσια. Ένα κονσέρτο αρκετά καλά κατηρτισμένο έρριχνε στην ψυχή μας ένα πέπλο μελαγχολίας. Το παράπονο του ερώμενου της Τόσκας που εχυνόταν από το γλυκό βιολί έκανε τα μάτια του να πλημμυρίσουνε δάκρυα και τα χείλη του να μου ψιθυρίσουν με πόνο - πόσο σ’ αγαπώ! - Λατρεμένε μου Τάκη! και να μη σε πιστεύω ύστερα… ανίκανη να νοιώσω το θησαυρό που κλείνεις στη μεγάλη ψυχή σου. Γιατί όμως το τραγούδι κείνο “πεθαίνω απελπισμένος” θέλεις να θυμηθή ο καθένας μας όταν ο ένας πεθάνει πριν από τον άλλον; Γιατί εγώ αν πεθάνω στην αγκαλιά σου μέσα, στα χάδια της αγάπης σου να θυμηθώ τη στροφή αυτή ή εσύ πεθάνης μέσα στις ενδείξεις της άπειρης αγάπης μου να ειπής - πεθαίνω απελπισμένος: -
Πόσο σ’ αγαπώ!

19 Μαΐου

Δεν έχω καμμιά πεποίθησι στην αγάπη του όπως καθένας που αγαπάει πολύ. Σήμερα πριν ετοιμασθούμε για τον περίπατό μας επαρουσιάστηκε στο γραφείο μου. Μου φάνη πως είχε μια ψυχρότητα ακατανίκητη κι’ η καρδιά μου χτυπούσε με τρόμο. Εβγήκαμε - μου είπε ότι είχε κάποιο γράμμα κι’ επειδή ήταν επείγον ήθελε να πάμε στο ταχυδρομείο να το ρίξη. Δε μου έμενε καμμιά αμφιβολία πλέον ότι το γράμμα αυτό προοριζόταν για την άλλη. Επήγαμε και πράγματι το γράμμα ερίχτηκε στο “en ville”. Έπνιξα όλο μου τον πόνο και στον περίπατο εφάνηκα αρκετά εύθυμη, εν τούτοις μερικές στιγμές με πρόδιδαν και μου είπε - Τι είνε εκείνο που σε κάνει να πονείς τόσο πολύ; είνε ίσως κάτι που δεν πρέπει να ξέρω εγώ; - Τον εβεβαίωσα ότι κανένα πλέον μυστικό δεν είχα. ό,τι εκρυβόταν μέσα μου του το είχα ομολογήσει. Επήγαμε κοντά στο κύμα. το φεγγαράκι έπαιζε με τα κύματα που έφταναν στα πόδια μας ξεψυχισμένα… Τι ευτυχισμένες στιγμές σαν ξεχνώ και πως ξεχνώ σαν βρίσκομαι σιμά του πως η καρδιά του είναι τόσο λίγο δική μου…
Εζήτησα να αγαπήσω κι’ αγάπησα τι άλλο θέλω πλέον; όλα όσα κάνω είναι αγιασμένα από την αγάπη μου, δεν είμαι καθόλου το αδύνατο πλάσμα που ζητάει στήριγμα στην αγάπη σου, είμαι η ψυχή που υπομένει ανίκητη ένα μαρτύριο.

Λάκης Φουρουκλάς: Μια σελίδα για τη Μαρία Πολυδούρη λοιπόν!

Εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

• Εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (Θεσσαλονίκη)

  Με ένα δίπτυχο εκδηλώσεων συμμετέχει φέτος το "Εντευκτήριο" στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, την Παρασκευή 20 Μαρτίου: η πρώτη είναι αφιερωμένη στον Γιάννη Ριτσο για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, ενώ η δεύτερη αφορά την ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ.

• Εκδήλωση: "Ελάτε μ' ένα ποίημα" (Θεσσαλονίκη)

  Η εκδήλωση "Ελάτε μ' ένα ποίημα" θα πραγματοποιηθεί, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, το Σάββατο 21 Μαρτίου 2009 (ώρα 9 μμ), στο bar16 (Κανάρη 1 και Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Τερψιθέα της Σταυρούπολης, τηλ. 2310655436).

• Εκδήλωση - αφιέρωμα στη "Δημοτική Ποίηση" (Λιβαδειά)

  Η Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς και το 2ο Λύκειο Λιβαδειάς, σε συνεργασία με το Δημοτικό Ωδείο Λιβαδειάς. διοργανώνουν εκδήλωση–αφιέρωμα στη "Δημοτική Ποίηση", με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, το Σάββατο 21 Μαρτίου 2009 στις 8 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων της Εστίας Μητέρας (Λιβαδειά). Την επιμέλεια της εκδήλωσης έχει η 1η Ομάδα Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς.

• Εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (Ξάνθη)

  Η Φιλοπρόοδος Ένωση Ξάνθης διοργανώνει εκδηλώσεις στο Ράδιο Ξάνθη, στους δρόμους της πόλης και στο σπίτι πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτών, η ποιήτρια Ελίνα Μαρμαρίδου θα διαβάσει ποιήματά της, ενώ θα τη συνοδεύουν μουσικά ο Σπύρος Γκιγκόντης και η Ελένη Πετρίδου (Σάββατο 21 Μαρτίου, ώρα 19.00, στο σπίτι πολιτισμού).

• Εκδηλώσεις για τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο (Λάρισα, Λιβαδειά)

  Με αφορμή τον Εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης και την ανακήρυξη του έτους 2009 από το Υπουργείο Πολιτισμού ως "έτος Γιάννη Ρίτσου", καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του, διοργανώνονται εκδηλώσεις για τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο.
  
  Περισσότερα στοιχεία στα blog του βιβλιοπωλείου:
  ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ και ΕΝ ΛΙΒΑΔΕΙΑ
  
  

• Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στον ΙΑΝΟ

  Το βιβλιοπωλείο Ιανός γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, με δύο εκδηλώσεις σε Αθήνα (22 Μαρτίου) και Θεσσαλονίκη (20 Μαρτίου) και προσκαλεί ανθρώπους των τεχνών και του πολιτισμού να διαβάσουν το αγαπημένο τους ποίημα.

ΠΗΓΗ: Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2008

Κώστας Γεωργουσόπουλος, φωτό από ΤΑ ΝΕΑ

Η τελετή απονομής των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2008 πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Παρνασσός» -από όπου είχε ξεκινήσει πριν πενήντα χρόνια ο θεσμός- παρουσία του υπουργού πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά.

* Το μεγάλο βραβείο λογοτεχνίας, απονεμήθηκε ομόφωνα στον Κώστα Γεωργουσόπουλο για το σύνολο του έργου του (ποιητής, κριτικός θεάτρου, δοκιμιογράφος, μεταφραστής), ενώ το βραβείο περιοδικού δόθηκε εξ ημισείας στα περιοδικά «Νέα Εστία» και «Λέξη».

Ειδικότερα, ο υπουργός αναφέρθηκε στην περίπτωση της ειδικής τιμητικής διάκρισης, φέτος, σε συγγραφέα, «του οποίου το έργο κρίθηκε από όλους άξιο για βράβευση, αλλά κάποια τυπικά κωλύματα γραφειοκρατίας δεν επέτρεπαν στην Επιτροπή να τον βραβεύσει.

«Στόχος μου είναι να μη βρεθούμε ποτέ ξανά στην ανάγκη να δώσουμε "ειδικό βραβείο", αλλά οι διαδικασίες βράβευσης να μας επιτρέπουν στο εξής να βραβεύουμε κανονικά όσους το αξίζουν», τόνισε ο κ. Σαμαράς.

Ο συγγραφέας στον οποίο αναφέρθηκε ο υπουργός, είναι ο Δημήτρης Μανθόπουλος, συγγραφέας παιδικής ποίησης. Για το συγκεκριμένο συγγραφέα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Παιδικού Βιβλίου, Μ. Μερακλής, εκτίμησε «είναι ο καλύτερος, εν ζωή, εκπρόσωπος της ελληνικής ποίησης» και πως «υπήρξε περίπτωση το βιβλίο του να βραβευτεί παμψηφεί, αλλά ο εκδότης του βιβλίου δεν κατέθεσε, ως όφειλε, αντίτυπο στην Εθνική Βιβλιοθήκη».
Κατά τα λοιπά, απονεμήθηκαν:

* Βραβείο ποίησης στην Δήμητρα Χριστοδούλου για το έργο της «Λιμός» (εκδ. Νεφέλη)

* Βραβείο διηγήματος στην Ευγενία Φακίνου για τις «Φιλοδοξίες κήπου» (εκδ. Καστανιώτης)

* Bραβείο μυθιστορήματος στο Γιώργο Λεονάρδο για το έργο του «Ο τελευταίος Παλαιολόγος» (εκδ. Λιβάνη)

* Bραβείο δοκιμίου-κριτικής στο Βαγγέλη Αθανασόπουλο για «Το ποιητικό τοπίο του 19ου και 20ου αιώνα» (εκδ. Καστανιώτης)

* Bραβείο χρονικού μαρτυρίας στο Βασίλη Τζανακάρη για τη «Δακρυσμένη Μικρασία 1919-1922:Τα χρόνια που συντάραξαν την Ελλάδα» (εκδ. Μεταίχμιο)

* Bραβείο μετάφρασης για έργο ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα στο Ντέιβιντ Κόνολι για τη μετάφραση της ποιητικής ανθολόγησης από το ποιητικό έργο του Ν. Εγγονόπουλου με τίτλο «Ωραίος σαν Έλληνας», (εκδόσεις Υ).

* Βραβείο μετάφρασης για έργο ξένης λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα στη Μαρία Παπαδήμα για «Το βιβλίο της ανησυχίας» του Μπερνάρντο Σοάρες (Φερνάντο Πεσσόα), από τις εκδόσεις Εξάντας.

* Βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου στην Λίτσα Ψαράφτη για το βιβλίο της «Η σπηλιά της γοργόνας» (εκδόσεις Πατάκη) και στο Βασίλη Παπαθεοδώρου για το βιβλίο του «Χνώτα στο τζάμι» (εκδόσεις Κέδρος).

* Βραβείο εικονογράφησης παιδικού βιβλίου στη Μαρία Μπαχά για το βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη «Όταν η πασχαλίτσα συνάντησε Ελέφαντα» (εκδόσεις Λιβάνη) και στη Ζωή Κιτοπούλου για το βιβλίο της Αυγής Παπάκου «Μια φορά και εναν καιρό».

* Βραβείο βιβλίου γνώσεων για παιδιά στη Σοφία Γιαλουράκη για «Τα πορτραίτα του Φαγιόν και η μυστηριώδης μις Τζούλια» (εκδ. Ερευνητές) και στην Νένα Κοκινάκη για το βιβλίο «Πηλελόπη Δέλτα - η ζωή της σαν παραμύθι» (εκδ. Άγκυρα).


Η επιτροπή

Την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποτελούν:

1) Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, Πρόεδρος, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών, Συγγραφέας.

2) Δημήτριος Λαμπρέλης, Αντιπρόεδρος, Καθηγητής Φιλοσοφίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Συγγραφέας.

3) Γεώργιος Ανδρειωμένος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

4) Γεράσιμος Ζώρας, Καθηγητής του Τμήματος Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενο τη Συγκριτική Λογοτεχνία.

5) Κώστας Μπουρναζάκης, Συγγραφέας.

6) Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος, Λογοτέχνης και Θεατρικός Συγγραφέας.

7) Κώστας Σοφιανός, Κριτικός Λογοτεχνίας, Ποιητής.

8) Χαρίκλεια Δημακοπούλου, Κριτικός Βιβλίου, Δημοσιογράφος, Διδάκτωρ Νομικής.

9) Λώρη Κέζα, Κριτικός Βιβλίου.

ΑΠΕ - ΜΠΕ

Το βλέμμα είναι του ποιητή σπόρος που πιάνει ανήμερα της ποίησης [...]Ελάτε να κάψουμε μια χούφτα ποιήματα μια καπνιά απόγνωσης...

πισώπλατο

Όταν γέρνει ο ήλιος στην πλάτη της μέρας
οι βράχοι του σκοταδιού σημαδεύουν των ανθρώπων τα κούτελα
καταφέρνοντας γόνιμα τραύματα. Είναι η σκιά του χρόνου
που έρπεται στην ασήμαντη προβολή του κόσμου
στο χώμα. Είναι το χώμα
που αναγνωρίζει το ελάχιστο χρέος που έχει απέναντι
σ' εκείνους τους τυφλούς λογάδες που ανασκουμπώνουν τα τρύπια τους χέρια
για να πλάσουν αυτά που βλέπουν. Αυτά που βλέπουν είναι τα
σύννεφα, τα ταμπουρωμένα στις πλάτες τους που αμολούν λογισμούς φευγαλέους
στις ράχες της θάλασσας. Αυτής που 'χω κι εγώ κι όλοι. Είναι λογισμοί που σώοι
κι ανασφαλείς ξεγλιστρούν απ' το παράθυρο μιας πληγής
σε φευγιό παπορίσιο. Είναι το παπόρι αυτό που δεν το 'δα
ούτε 'γω ούτε κανείς κι είναι
οι βόγκοι των ποιητών που μου μοιάζουν με το σφύριγμά του.

*****

Ελάτε να κάψουμε μια χούφτα ποιήματα
μια καπνιά απόγνωσης θα παρέμβει στις αλλεπάλληλες εισπνοές
της υποκρισίας μας Ας ψαχτούμε λίγο καλύτερα
εγώ βρήκα πρόχειρα στην τσέπη μου δυο
κουρελιασμένα επιφωνήματα που είχα φυσήξει πάνω τους
τη μισή οργή μου
η άλλη μισή πνίγηκε στα ρουθούνια μου
στη ματαιωμένη μου εκπνοή της ειλικρίνειας.
Δε λέω, θα είμαστε κάπως πιο πειστικά δακρυσμένοι
από την κάπνα, μα
και κάπως πιο πειστικά κοντινοί σ' αυτό που θα θέλαμε
να είμαστε.

Εδώ που τα λέμε,
αν δεν είχε μείνει τίποτα στα ρουθούνια μας, δύσκολα
θα έπαιρναν τα ποιήματα φωτιά.

******

ταξιδευτής

Τον ταξιδιώτη που 'σκαβε για χρόνια το κορμί μου
θα τον καθίσω στο σκαμνί στο τζάκι μου μπροστά
ζεστό καρβέλι και κρασί να μοιραστεί μαζί μου
κι οι χάρτες του να ποτιστούν με ζέστη και καπνιά.

Στερνή φορά του θα μας πει για τόπους που αλαργέψαν
για κύματα που έπνιξαν πατρίδα και στεριά
για την καυτή ανάσα του που αραπίνες κλέψαν
και πώς αυτές του έδωσαν στα σκέλια του χαρά.

Της όψης του τις βρώμικες πληγές για να ξεπλύνει
το λαβομάνο του 'φερα με λησμονιάς νερό
μα είναι οι νύχτες που 'ρχονται τα μάτια του όταν κλείνει
που πιο βαθιά σκαλίζουνε στου ονείρου το χορό.

Στρωσίδια δε μου γύρεψε μήτε λευκά σεντόνια
μοναχά που ζητάει μου μιας κόρης το φιλί
της ίδιας που αγαπήσαμε κι οι δυο μαζί για χρόνια
το πιο μακρύ ταξίδι του στα μάτια της να βρει.

Ο ταξιδιώτης που 'λαχε να τρέφει τα όνειρά μου
με τόπους τάχα αλαργινούς - σημάδια σε χαρτί,
στ' αποψινό το μπάρκο του θρονιάστηκε σιμά μου
γιατί με βρήκε πιο τρανό, απ' αυτόν, ταξιδευτή...

*****

ανήμερα

Ανήμερα της σιωπής
πρώτα συλλαμβάνω το τραγούδι του λυκαυγούς
Το μοιρολόι το εσπερινό της απόγειας αύρας έπειτα
Αυτό είναι η νύχτα.
Η γυμνή μέρα είναι που κλαίει τη ματωμένη της εφηβεία
Έρχονται τα παγωμένα κύματα από τ' ανοιχτά
γλύφουν της τα πόδια
απλώνουν το χέρι, αγγίζουν της το γόνα
ικεσία ιδιοτελής για την θερμή στυφή ανάσα της
την ανθρώπινα κρίματα μεταφέρουσα ανήμερα του σκότους.

Ανήμερα της σιωπής
προσποιούμαι πως παρακούω και υπακούω
παρανοϊκές εντολές κουρδισμένου σηματοδότη. Μα δεν ακούει κανείς;
Αυτό είναι ο ήχος.
Το γυμνό τρένο είναι που κροταλίζει τα δόντια του
στις σίγουρες ράγες ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Μα δεν ακούει κανείς;
Αιματοβαμμένο δειλινό ο μηχανοδηγός
δεν βλέπω καλά
για κασκέτο το φεγγάρι στραβοφορεμένο στη χάση
ή μαραμένος ιβίσκος με την δικαίωση να χάσκει στον ύπερο.
Αυτό είναι το δίκιο.
Το βλέμμα είναι του ποιητή σπόρος που πιάνει
ανήμερα της ποίησης.

*****

ερωτήσεις στο πρόχειρο τετράδιο

ποιου θεού παρακλάδι κεντρώνει την ποίηση που
φύεται μέσα μου

ποιου καρπού η γλυκάδα πριμοδοτεί με εκκρίσεις των σιελογόνων αδένων
τα ένρινα σύμφωνα της αντίρρησης

ποιος ανεπαίσθητος βρογχικός συριγμός μπορεί να διαδηλώσει
για το κλεμμένο οξυγόνο

πόσες υποταγμένες ανατριχίλες αφήνουν σημάδια στο δέρμα
και πόσες στη φόδρα του σακακιού

σε πόσα μαξιλάρια μπορεί να χωρέσει η αλήθεια των ύπνων
μου

ποια πληγή ματώνει τα ζουμερά του έρωτα πορτοκάλια

ποιος θα βάλει ερωτηματικά

Δημοσθένης Μιχαλακόπουλος:

Ο δικός μας αλαφροΐσκιωτος! Των ιστολογίων. Τον παρακολουθώ εδώ και δυο χρόνια και πραγματικά τον θαυμάζω και τον καμαρώνω πάντα. Ένας ποιητής τόσο νέος στην ηλικία και με τόσο ταλέντο που νιώθεις δέος. Τελικά ο ποιητής γεννιέται. Ή τό 'χεις ή δεν τό 'χεις. Το ντουέντε που τόσοι ψάχνουν και που τόσο περισσεύει σε κάποιους νέους, όπως ο Δημοσθένης, ευτυχώς για μας και για την ποίηση!

Δείξ' της σε κάθε περίπτωση τη δόση τρυφερότητας που σου ζητούν τα μάτια της... Χωρίς αυτήν, χωρίς τη μούσα σου, δεν είσαι τίποτα, ποιητή.

H Mούσα σου

Πρώτον να την πείσεις ότι της είσαι συμπαθής,
και ότι περνάει καλά, όταν βγαίνει μαζί σου.
Κατόπιν φέρ' την στο σπίτι, σερβίρισέ της ένα διπλό ποτό
και, την κατάλληλη στιγμή, δάγκωσέ την στο λαιμό.
Μερικές φορές θα θέλει να περάσετε στην κρεβατοκάμαρα,
άλλες θα επικαλεστεί αδιαθεσία
και άλλες θα σου διηγηθεί τη ζωή της από αφοσίωση.
Δείξ' της σε κάθε περίπτωση τη δόση τρυφερότητας
που σου ζητούν τα μάτια της. Να είναι πάντα γενναιόδωρος.
Φρόντισε να την διατηρήσεις σαν να είναι το πλευρό σου.
Χωρίς αυτήν, χωρίς τη μούσα σου, δεν είσαι τίποτα, ποιητή.

Luis Alberto de Cuenca
Μετ. Μαριάννα Τζανάκη
Por fuertes y fronteras, 1996
Οχυρά και σύνορα, 1996

Luis Alberto de Cuenca Prado (Madrid, España, 29 de diciembre de 1950), διδάκτωρ κλασικής φιλολογίας και καθηγητής έρευνας στο CSIC (CSIC, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Ανώτατο Συμβούλιο Ερευνών κι Επιστημών), ποιητής, μεταφραστής και δοκιμιογράφος.