Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Harry Mulisch: «Η έμπνευση δεν σου έρχεται, όταν την περιμένεις καθισμένος στο γραφείο σου»


Ο Harry Mulisch απεβίωσε χθες Σάββατο, σε ηλικία 83 ετών, όπως ανακοίνωσε σήμερα το ολλανδικό πρακτορείο ειδήσεων ANP. Ο συγγραφέας έγινε ιδιαίτερα γνωστός από τα βιβλία του «Η ανακάλυψη του ουρανού» και «Η απόπειρα».
Η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του "Η απόπειρα", απέσπασε ένα βραβείο Όσκαρ, το 1987. Ο Χάρι Μούλις αφήνει πίσω του ένα έργο βαθιά σημαδεμένο από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, περισσότερα από 70 διηγήματα, δοκίμια, μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές και θεατρικά έργα. Θεωρείται επάξια ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους Ολλανδούς συγγραφείς.

"Μεγαλώσαμε όλοι μαζί του. Είναι το τέλος μιας εποχής και μια μεγάλη απώλεια για τα ολλανδικά γράμματα", δήλωσε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.

Σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο του, ο συγγραφέας απεβίωσε στην κατοικία του στο Άμστερνταμ, μετά από μάχη με τον καρκίνο. 



Θεωρείται ο σπουδαιότερος σύγχρονος Ολλανδός συγγραφέας κι από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους. Τα τελευταία χρόνια είναι μόνιμα υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ. «Η ανακάλυψη του ουρανού», το πιο γνωστό του βιβλίο, γαλούχησε γενεές Ολλανδών αναγνωστών.

«Αν έχεις άγχος πότε θα σου έρθει η καλή ιδέα, έχασες», εξομολογείται ο Μούλις. «Δεν πρέπει ποτέ να φοβάσαι την έλλειψη έμπνευσης. Η καλή ιδέα δεν θα σου έρθει εκεί που την περιμένεις, καθισμένος στο γραφείο σου, αλλά ξαφνικά, μέσα στο τραμ ή στο ντους». Αγαπάει ιδιαίτερα τη φιλοσοφία και δεν κρύβει τον θαυμασμό του για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. «Ακόμα και η σύγχρονη αρχιτεκτονική στις κλασικές αρχαιοελληνικές αρχές βασίζεται» λέει. «Και ξέρετε κάτι; Ακόμα κι όταν είχατε τον Παττακό και τον Παπαδόπουλο, ποτέ δεν ξεχνούσα ότι σε αυτό εδώ το μέρος γεννήθηκε η Δημοκρατία».

Είναι από τους Ευρωπαίους συγγραφείς, ίσως με το πιο ενδιαφέρον βιογραφικό. Γιος συνεργάτη των ναζί και μιας Εβραίας, από μικρός αναγκάστηκε να ζήσει στο πετσί του τη δύσκολη οικογενειακή του κατάσταση και τα τραύματα από αυτή την εμπειρία δεν μπορούσαν παρά να επηρεάσουν το λογοτεχνικό του έργο.

Η ζωή του Μούλις μοιάζει να ακολούθησε, στο καλύτερο και στο χειρότερο, την Ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μετά τον πόλεμο βρέθηκε να αναλύει, συχνά ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών λόγω της «αιρετικής» ματιάς του, το φαινόμενο του ναζισμού. Ελαβε μέρος στις διαδηλώσεις των «Πρόβο» των αρχών της δεκαετίας του '60 γοητευμένος από την κουβανική επανάσταση. Βρέθηκε να διαδηλώνει κατά των Αμερικανών για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η «αιρετική» του ματιά γίνεται αισθητή σε όλα τα έργα του, είτε αυτά είναι μυθιστορήματα είτε δοκίμια, όπως το περίφημο βιβλίο που έγραψε για τον Αϊχμαν.

«Ο πυρήνας του έργου μου -εξηγεί- βρίσκεται στη φαντασία. Χρησιμοποιώ υλικό από την πραγματικότητα αλλά για να κάνω κάτι που δεν ανήκει στην πραγματικότητα». «Είναι σαν το πορτρέτο μιας γυναίκας με ένα ψάρι στο κεφάλι που ζωγραφίζει ο Πικάσο. Κανέναν δεν ενδιαφέρει ποια είναι η γυναίκα ή ποιο είναι το ψάρι. Αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι τι ζωγραφίζει ο Πικάσο, αλλά πώς το ζωγραφίζει».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/11/2007

Ο Χάρι Μούλις, μίλησε στη Μικέλα Χαρτουλάρη και στον Ανταίο Χρυσοστομίδη στις «Κεραίες της εποχής μας» στην ΕΤ1. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στο Άμστερνταμ και στην Αθήνα. Το σενάριο, η σκηνοθεσία και το μοντάζ είναι του Απόστολου Καρακάση και η φωτογραφία του Δημήτρη Κορδελά. Τη μουσική υπογράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος και την εκτέλεση παραγωγής ο Θάνος Λαμπρόπουλος (Περίπλους).